حَجْر به معناى <منع > است و در فقه , منع شرعى نسبت به تصرف در اموال مى باشد.(1)
1- اين افراد محجورند; يعنى نمى توانند در اموال خود تصرف كنند.
-- كودك غير بالغ
-- ديوانه
-- سفيه (كسى كه مال خود را در كارهاى بيهوده مصرف مى كند)
-- ورشكستهء اقتصادى
2- ولايت بر تصرف در اموال كودك غير بالغ و ديوانه , با پدر و جد پدرى اوست .
-- اگر پدر و جد پدرى ندارد, قيّمى كه وصيت آنان مشخص شده است , ولايت دارد.
-- اگر قيّم هم ندارد, با حاكم شرع است .
-- و اگر حاكم شرع نباشد, با مؤمنين است و بنابر احتياط واجب بايد عادل باشند.(2)
3- ولايت بر سفيه :
- اگر از دوران كودكى سفيه بوده و با همان حال به حدّ بلوغ رسيده , شرعاً محجوز است و ولايت بر او مانند ديوانه , با پدر و جدّ پدرى است و و با نبودن آنها قيّم است .
- اگر قبلاً سفيه نبوده و پس از بلوغ سفيه شده , ولايت بر او با حاكم است و حاكم او را از تصرف در اموالش منع مى كند (3)
4- ورشكستهء اقتصادى را نيز حاكم شرع با شرايطى كه در كتب مفصل فقهى آمده است او را از تصرف در اموالش منع مى كند و ولايت در تصرف با حاكم است .(4)