براى چه كارهايى بايد وضو گرفت

وضو(1):

1- شرط صحّت عمل , يعنى اگر آن عمل بدون وضو انجام شود صحيح نيست :

-- نماز (بجز نماز ميّت )

-- اجزاء فراموش شدهء نماز (سجده و تشهّد)

-- طواف

2- شرط جواز عمل , و حرام نبودن , يعنى اگر آن عمل بدون وضو انجام گيرد حرام است :

-- مسّ نوشتهء قرآن

-- مس اسم خداوند و صفات خاص او

-- به احتياط واجب مس اسم انبياء (ص ) و ائمهء (ع ) و ملائكه

3- شرط كمالِ عمل ; يعنى براى درك ثواب يا ثواب بيشتر مانند قرائت قرآن .

4- رفع كراهت عمل , مانند غذا خوردن در حال جنابت كه با وضو كراهت آن رفع مى شود.

چند مساءله :

1- كسى كه وضو ندارد نبايد جايى از بدن خود را به اين نوشته ها برساند:

-- خط قرآن ولى ترجمه آن اشكال ندارد.

-- اسم خداوند به هر زبانى نوشته شده باشد, مانند: <الله >, <خدا>, <حراً>.

-- نام پيامبر اكرم (ص ) امامان (ع ) و حضرت زهرا (عليهاالسلام ) (بنابر احتياط واجب ). (2)

2- در حرام بودن مَسِّ قرآن بدون طهارت بين اين موارد فرقى نيست :

با دست باشد يا ساير اجزاى بدن (بجز مو).

ابتداى به مس باشد يا ادامهء آن , بنابراين اگر دست او بر خط قرآن بودو متوجه شد ولى دست را برنداشت مرتكب حرام شده است .

خط آن معمول و متعارف باشد و يا متعارف نباشد; مثل خط كوفى .

نوشته , با قلم باشد يا چاپ يا گچ يا غير آن .

نوشته برجسته باشد يا گود; مانند سنگ قبر.

حرفى است كه خوانده مى شود يا خوانده نمى شود مانند الف در <قالوا>.

نوشتهء قرآنى در قرآن باشد يا در غير قرآن , مثلاً آيه اى يا كلمه اى از قرآن در كتابى نوشته شده باشد. و يا حتى مثلاً نصف كلمه را بريده باشند.

آنچه قرآن بر آن نوشته شده , فرقى نيست بين اين كه , كاغذ باشد يا چوب يا سنگ يا لباس يا ديوار و مانند آن .

بطور عادى نوشته شده يا برعكس , مثل يا ايها اللذين .

حروف عربى باشد يا غير آن ; مثلاً "ALLAH" يا "MOHAMMAD".

كلمات قرآنى نيكو باشد; مانند موءمن , صبر, يا كلمات ناپسند; مانند ابليس , شيطان و كافر. (3)

3 مس در موارد زير حرام نيست :

-- مس خطوط قرآن با مو <گرچه احتياط مستحب ترك آن است >.

-- مس از پشت شيشه يا پلاستيك , كه در واقع مس خطوط نمى باشد.

-- مس ما بين حروف و فضاى خالى درون حروف ; مانند فضاى <ح > <ن > و...

-- مس ورق قرآن و حواشى و ما بين سطور و جلد آن (گرچه مكروه است ).

-- ترجمه قرآن به هر لغتى باشد. مگر اسم خداوند(4)

4- كلماتى كه مشترك بين لغات قرآن و غير آن است , اگر قصد نويسنده , كلمه قرآنى بوده است , مس آن جايز نيست و اگر قصد او قرآن نبوده جايز است .(5)

5- مس آرم جمهورى اسلامى ايران بدون طهارت بنابر احتياط واجب جايز نيست .(6)

براى اين كارها وضو گرفتن مستحب است :

-- براى نماز ميّت .

-- رفتن به مسجد و حرم امامان .

-- خواندن قرآن .

-- همراه داشتن قرآن .

-- خوابيدن .

-- رساندن جايى از بدن به جلد يا حاشيهء قرآن .

-- زيارت اهل قبور.(7)


1- تحريرالوسيله , ج 1 فصل فى غايات الوضو, ص 31
2- توضيح المسائل , م 317و 319
3- العروْ الوثقى , ج 1 فصل فى غايات الوضو, ص 189تا 191 م 3تا 12و استفتاآت , ج 1 ص 47 48
4- همان , ج 1 ص 189تا 192 م 11تا 17
5- همان , ج 1 ص 190 م 9
6- استفتاآت , ج 1 ص 47 س 80
7- توضيح المسائل ـ م 322