1- واجب
2- حرام
3- مستحب
4- مكروه
5- مباح
در اسلام تلاش براى تحصيل مخارج زندگى واجب مى باشد و كسانى كه بجز از راه خريد و فروش نتوانند مخارج خود را تأمين كنند; واجب است با خريد و فروش , خرج زندگى خود را به دست آورند و محتاج ديگران نشوند.(1)
خريد و فروش براى توسعه در مخارج زندگى خود و خانواده و نفع رساندن به مسلمانان مستحب است ; مثلاً كشاورزى كه با كاشتن محصول خرج خود را به دست مى آورد, چنانچه در اوقات فراغت به خريد و فروش بپردازد تا از اين راه بتواند به مستمندان كمك كند, ثواب دارد.(2)
1- خريد و فروش نجاسات - بنابر احتياط واجب - مگر در مواردى كه استثنا شده است ; مثل فروش خون براى درمان شخص بيمار.
2- خريد و فروش چيزهايى كه منافع معمولى آنها حرام است ; مانند ابزار قمار.
3- خريد و فروش چيزى كه از راه قمار يا دزدى به دست آمده باشد.
4- معامله اى كه در آن ربا باشد. (معامله ربوى )
5- خريد و فروش كتابهاى گمراه كننده .
6- خريد و فروش با سكه هاى خارج از اعتبار.
7- فروش سلاح يا چيز ديگرى به دشمنان اسلام كه موجب تقويت آنان بر ضد مسلمانان باشد.(3)
8- خريد و فروش چيزى كه وقف شده است . خريد و فروش حرام , موارد ديگرى هم دارد كه اكنون مورد ابتلا نيست .
س - استفاده مرد از طلاى زرد حرام است , خريد و فروش انگشتر طلاى زرد براى مردان توسط طلافروشيهاچه حكمى دارد؟ ج : جايز نيست .(4)
معامله با مردم پست .
خريد و فروش بين اذان صبح و طلوع آفتاب .
براى خريدن كالايى كه ديگرى مى خواهد بخرد وارد معاملهء او شدن .(5)
چنانچه خريد و فروش , يكى از احكام چهارگانهء قبل را نداشته باشد, مباح است , مانند بسيارى از مواد مصرفى كه هر روز خريدارى مى شود.