احكام امر به معروف و نهى از منكر

1- فراگيرى شرايط امر به معروف و نهى از منكر و موارد آن واجب است , تا انسان در امر و نهى مرتكب خلاف نشود.

2- اگر بداند امر و نهى , بدون تقاضا و نصيحت و موعظه اثر نمى كند, واجب است كه امر و نهى را با نصيحت و موعظه و تقاضا همراه كند و اگر بداند كه درخواست و موعظه به تنهايى (بدون امر و نهى ) مؤثر است , واجب است به همين گونه عمل كند.

3- اگر بداند يا احتمال دهد كه امر و نهى اش با تكرار مؤثر است , واجب است تكرار كند. ف لا

4- مراد از اصرار بر گناه , مداومت بر انجام كار نيست , بلكه ارتكاب آن عمل است , هر چند يكبار ديگر باشد,

پس اگر يكبار نماز را ترك كرد و بار ديگر هم بناى ترك دارد, امر به معروف واجب است . لا

5- در امر به معروف و نهى از منكر زخمى كردن و كشتن معصيت كار بدون اجازهء حاكم شرع جايز نيست , مگر منكر از امورى است كه در اسلام اهميت بسيار زيادى دارد; مثل آن كه شخصى بخواهد انسان بى گناهى را بكشد و جلوگيرى از او بدون مجروح كردن وى ممكن نباشد. جلا

6- در امر به معروف ونهى از منكر قصد قربت شرط نيست , بلكه غرض از اين واجب , انجام معروف و ترك منكر است , ولى اگر قصد قربت كند, دو پاداش دارد.ئلا

7- در وجوب نهى از منكر فرقى بين گناه بزرگ (معصيت كبيره ) و گناه كوچك (معصيت صغيره ) نيست , پس

اگر كسى مرتكب گناه صغيره هم بشود نهى او واجب است . پلا

8- اگر شخصى به قصد انجام كار حرام , مقدّمات آن را شروع كند, پس اگر انسان :

بداند به انجام آن موفق مى شود نهى او واجب است .

بداند به انجام آن موفق نمى شود نهى او واجب نيست , مگر از آن باب كه مقدمهء حرام هم منكر است يا];

جرأت كردن بر انجام حرام هم معصيت است و بايد جلوگيرى شود. # نمى داند به انجام آن موفق مى شود يا نه حكم فرض قبلى را دارد. لا

9- اگر بداند يا احتمال دهد, كه نهى او در حضور جمع مؤثر است (نه تنهايى ), اگر انجام دهنده , آن عمل را به حطور آشكار انجام مى دهد, جايز بلكه واجب است او را در جمع نهى كند و اگر چنين نيست , بنابر احتياط واجب جايز نيست . لا

1- اگر بداند كه امرِ شخص ديگرى نسبت به گناهكار مؤثر است , واجب است به آن شخص امر كند تا او را$بدان كار وادارد. تلا

11- اگر تأثير امر و نهى متوقف بر ارتكاب حرام يا ترك واجب باشد, جايز نيست و وجوب ساقط است , مگردآن كه از امور بسيار مهمى باشد كه شارع مقدس راضى به تخلّف از آن نباشد, ولى آنچه را براى جلوگيرى از آن كارح مرتكب مى شود بدان اهميت نباشد, مثل اين كه براى جلوگيرى از قتل يك انسان بى گناه لازم باشد بدون اجازه (وارد خانهء ديگران شود. يلا


1- همان , القول فى شرائط وجوبهما, م 8

2- همان , الشرط الثانى , م 3

3- همان , م 5

4- همان , الشرط الثالث , م 4

5- همان , القول فى مراتب امر بالمعروف و نهى عن المنكر, المرتبة الثالثة, م 11و 12

6- همان , القول فى اقسامهما و كيفيت وجوبهما, م 13

7- همان , م 14

8- همان , م 15

9- همان , القول فى شرائط وجوبهما, الشرط الثانى , م 6

10 - همان , م 1

11 - همان , م 12