مراتب امر به معروف و نهى از منكر

براى امر به معروف ونهى از منكر, مراتبى است كه اگر با عمل به مرتبهء پايين تر, مقصود حاصل مى شود, عمل به مرتبهء بعدى جايز نيست و آن مراتب چنين است :

اول : با معصيت كار طورى عمل شود كه بفهمد به سبب انجام آن گناه با او اينگونه عمل مى شود; مثل اين كه از او روبرگرداند يا با چهرهء عبوس با او برخورد كند, يا با او رفت و آمد نكند.

دوّم : امر و نهى با زبان ; يعنى به كسى كه واجبى را ترك كرده است دستور دهد كه واجب را به جا آورد و به گناهكار دستور دهد كه گناه را ترك كند.

سوّم : استفاده از زور, (1)براى جلوگيرى از منكر و برپايى واجب ; يعنى زدن گناهكار. (2)


1- نظر رهبر معظم انقلاب اسلامى , حضرت آيت الله خامنه اى (دام ظله ) نسبت به مرتبهء سوم اين است : با توجه به اينكه در زمان قدرت حكومت اسلامى امكان ارجاع مرتبهء سوم از امر به معروف و نهى از منكر, به قوهء قضائيه و نيروى انتظامى وجود دارد به ويژه در مواردى كه جلوگيرى از منكر متوقف بر تصرف در اموال مرتكب شونده مى باشد يا لازم است تعزير شود يا او را زندانى كنند, بنابر اين بر مكلف واجب است در امر به معروف و نهى از منكر به دو مرتبهء اول اكتفا كنند و در صورتى كه اثر نكرد و نياز به توسل به زور وجود داشت , مسأله را به نيروى انتظامى و قضايى ارجاع دهند. (اجوبة الاستفتائات , ج 1ص 337 س 19.

2 - تحرير الوسيله , ج 1 القول فى مراتب امر بالمعروف و النهى عن المنكر و توضيح المسائل , م 2824