ضمان و شرايط آن

ضمان آن است كه انسان متعهّد شود بدهى كسى را بپردازد و طلبكار قول كند.(1)

شرايط ضمان :

ضامن و طلبكار بالغ , عاقل , رشيد و مختار باشند.

طلبكار به سبب ورشكستگى , از طرف حاكم شرع , از تصرف در اموالش منع نشده باشد.

بدهى بدهكار قطعى باشد, پس اگر بخواهد از كسى قرض كند, تا قرض نكرده ضمان صحيح نيست .

طلبكار و بدهكار و جنس بدهى مشخص باشد; يعنى مبهم و مردّد نباشد.

و بنابر احتياط واجب , ضمان ,منجّز باشد ; يعنى براى ضمانت خود شرطى نگذارد. (2)

احكام ضمان

1- اگر طلبكار طلب خود را به ضامن ببخشد, ضامن نمى تواند از بدهكار چيزى بگيرد و اگر مقدارى از آن را ببخشد, نمى تواند آن مقدار را مطالبه كند.(3)

2- اگر انسان ضامن شود كه بدهى كسى را بدهد, نمى تواند از ضامن شدن خود برگردد.(4)

3- ضامن و طلبكار مى توانند شرط كنند كه هر وقت بخواهند, ضمانت ضامن را به هم بزنند. (6)

4- اگر شخصى بدون اجازه بدهكار, ضامن شود كه بدهى او را بدهد, نمى تواند چيزى از او بگيرد.(5)


1 - تحرير الوسيله , ج 2 كتاب الضمان , ص 25
2 - همان , م 1و 2
3 - توضيح المسائل , م 2315
4 - توضيح المسائل , م 2316
5 - توضيح المسائل , م 2317
6 - توضيح المسائل , م0 232